POZİTRON EMİSYON TOMOGRAFİ (PET) GÖRÜNTÜLEME KLİNİK UYGULAMALARI
Bu bölüm pozitron yayıcı radyoizotoplar kullanılarak PET kamera (tarayıcı), kombine PET/BT tarayıcı veya koinsidens gama kameralarda yapılan tanısal görüntüleme işlemlerini kapsar.
801.440 kodlu “Tüm vücut F–18 FDG-PET” in Tablo 1’de belirtilen ”Onkolojik amaçlı tüm vücut F–18 FDG-PET endikasyonları” kapsamında bedelinin ödenebilmesi için aşağıdaki tanım ve şartlara uygun biçimde istenilmesi ve yapılması gereklidir.
1.Klinik endikasyonlar ile ilgili şartlar:
a)Tanı amaçlı F–18 FDG PET (PET) çalışmaları genellikle diğer yöntemlerle tespit edilen malignite şüpheli kitlelerde (soliter pulmoner nodül gibi) metabolik karakterizasyon amacıyla kullanılır. Bu tür endikasyonlarda PET sonuçlarının invaziv bir tanısal işlemin yapılmasını önlemeye yardımcı olması esası aranır. Ya da PET sonuçlarının invaziv tanısal bir işlem için yol gösterici olması (örneğin heterojen ve büyük kitlelerde ya da yeri belirlenemeyen tümörlerde biyopsi yerinin belirlenmesi) tanı amaçlı PET kullanımı için gereklidir. Bunların dışındaki tanısal uygulamalarda ve özellikle kanser tarama amaçlı PET kullanımı halinde bedelleri ödenmez. Kanser şüpheli kitlelerde metabolik karakterizasyon amaçlı PET çalışması yapılabilmesi için kitle boyutunun (en uzun çap) asgari 1(bir) cm olması gereklidir.
b)Evreleme, kanser tanısı almış hastalarda hastalığın yaygınlığının belirlenmesini ifade eder. PET sadece fluorodeoksiglukoz (FDG) afinitesi yüksek kanserlerde (Tablo 1) evreleme amacıyla kullanılabilir. Evreleme amaçlı PET yapılması için hastada kemoterapi (KT) ve/veya radyoterapi (RT) tedavilerine başlanmamış olması şartı aranır. Evreleme amaçlı PET endikasyonu olan ve RT uygulanması düşünülen tüm tümörlerde aynı zamanda RT planlama endikasyonu ile de PET uygulanabilir. Ancak RT planlama amaçlı PET uygulamalarının kombine PET/BT tarayıcılarda yapılması şartı aranır.
c)Yeniden evreleme, kanserin ilk tedaviden sonraki takip aşamasında herhangi bir nüks (rekürrens) saptanması veya rekürrens lehine bulgular olması durumunda başka metastazların olup olmadığını araştırmaya ya da hastalığın yaygınlığını göstermeye yönelik bir ifadedir. Histolojik olarak kanıtlanmış rekürrens tanısı olmadan PET ile yeniden evreleme yapmak için ya diğer görüntüleme yöntemleri ile rekürrens veya rezidüel kitle gösterilmesi, ya da tümör belirteçlerinde rezidüel veya rekürrens hastalık düşündürecek ölçütlerde yükselme tespit edilmesi şartları aranır. Bunların haricinde rekürrens ve/veya metastaz potansiyeli yüksek olan orta-yüksek dereceli malign melanomlarda ilk 3 (üç) yıl ve yüksek grade’li non-Hodgkin lenfomalarda ilk 2 (iki) yıl takipte yukarıda belirtilen şartlar aranmaksızın yılda bir kez olmak üzere rekürrens/metastaz kontrol amaçlı rutin PET endikasyonu konabilir.
d)Tedaviye yanıtın değerlendirilmesi, KT veya RT’nin tamamlanmasından sonra tümörün verdiği yanıtı araştırmaya yönelik bir ifadedir. Bu amaçla PET endikasyonu konması için kemoterapi tamamlandıktan sonra en erken 2 (iki) hafta, radyoterapi tamamlandıktan sonra ise en erken 3 (üç) ay geçmiş olması gereklidir.
e)Kemosensitivitenin belirlenmesi, sadece KT ile tedavi edilen ve alternatif KT protokolleri uygulanabilecek kanserlerde, tümörün uygulanan KT protokolüne erken dönemde (1-3. kür sonrası) verdiği yanıtı araştırmaya yönelik bir uygulamadır. Bu amaçla PET uygulanabilmesi için tedaviye başlanmadan önce PET ile evreleme çalışmasının da yapılmış olması gereklidir.
2.Diğer şartlar:
f)PET çalışmasının tekrar yapılabilmesi için bir önceki PET çalışmasından sonra asgari 3 (üç) ay süre geçmiş olma şartı aranır. Ancak kanser tedavisi yanıtının belirlenmesi amacıyla ve nüks şüphesi nedeniyle erken dönemde yapılacak PET çalışmaları için bu şart aranmaz.
g)Onkolojik amaçlı PET çalışmalarında tüm vücut tarama yapılır. Tüm vücut PET görüntüleme, kafa tabanı ile uyluk üst kısımlarına kadar olan mesafeyi kapsar. Beyin metastazlarının gösterilmesinde PET’in duyarlılığı düşük olduğu için standart onkolojik amaçlı PET çalışmasında kraniyal bölgenin görüntülemeye dahil edilmesi şart değildir. Metastaz potansiyeli çok yüksek olan malign melanom, nöroblastom ve multipl myelom gibi malignitelerde tüm vücut görüntülemesine kraniyal bölge ve alt ekstremiteler dahil edilmelidir. Ayrıca klinik muayene veya diğer görüntüleme yöntemlerinde kraniyal veya periferik alt ekstremite tümörü veya metastaz şüphesi olan olgularda da kraniyal bölge ve periferik ekstremiteler görüntülenmelidir.
h)Tüm vücut PET çalışmalarında aynı seansta beyine veya myokarda yönelik görüntülemeler yapılsa dahi ayrıca fatura edilemezler.
i)PET raporlaması nükleer tıp uzmanlarınca yapılır. PET ile birlikte tanısal BT yapılması halinde BT raporlaması radyoloji uzman hekimince yapılır.
j)PET sonuç raporunda tetkik endikasyonunun açık olarak (ICD 10 kodu ile) belirtilmesi gereklidir.
TABLO 1- ONKOLOJİK TÜM VÜCUT F-18 FDG-PET ENDİKASYONLARI
“801.440 Tüm vücut F-18 FDG-PET” kodu için geçerlidir“
Klinik Durum
ICD-10 kodu
PET endikasyonları
Açıklama ve sınırlamalar
Lenfoma (Hodgkin hastalığı ve nonHodgkin lenfoma-NHL)
C81 – C85
Evreleme
Yeniden evreleme
FDG tutmayan düşük grade’li NHL olguları hariç
Tedaviye yanıt
FDG tutmayan düşük grade’li NHL olguları hariç
Kemosensitivite
FDG tutmayan düşük grade’li NHL olguları hariç
Malign melanom
C43
Evreleme
Breslow kalınlığı ≥0.76 mm ve/veya Clark level ≥ III olgularda geçerlidir
Yeniden evreleme
Tedaviye yanıt
Beyin tümörleri
C71
Tanı
Diğer yöntemlerle netice elde edilemeyen 1 cm’den büyük kitle lezyonların metabolik karakterizasyonu
Yeniden evreleme
Radyasyon nekrozu-rekürren/rezidiv tümör ayırımı
Baş-boyun kanserleri (tiroid tümörleri hariç)
C00 – C14
Tanı (primer odak arama)
Metastatik servikal lenf nodu varsa geçerlidir
Evreleme
Yeniden evreleme
Tedaviye yanıt
Tiroid kanserleri
C73
Yeniden evreleme
- İyi differansiye tiroid tümörlerinde tiroidektomi ve radyoiyot ablasyon tedavisi sonrası takipte tüm vücut iyot-131 tarama tetkiki negatif olan ve serum tiroglobulin düzeyi artması durumunda uygulanır
- Meduller kanserde tiroidektomi sonrası takipte diğer görüntüleme yöntemlerinin açıklayamadığı kalsitonin ve/veya CEA düzeyleri yükselmelerinde uygulanır
Meme Kanseri
C50
Evreleme
Yeniden evreleme
Tedaviye yanıt
Akciğer (Küçük hücreli dışı ve küçük hücreli)
C34
Tanı
Soliter pulmoner nodül değerlendirme (≥1cm)
Evreleme
Yeniden evreleme
Tedaviye yanıt
Plevral malignite (Mezotelyoma)
C45
Tanı
Kalsifiye olmayan plevral kalınlaşmalar ve/veya açıklanamayan efüzyonların değerlendirilmesi
Evreleme
Yeniden evreleme
Tedaviye yanıt
Mediasten-timus-kalp tümörleri
C37 – C38
Tanı
Şüpheli kitlelerde metabolik karakterizasyon
Evreleme
Yeniden evreleme
Tedaviye yanıt
Özefagus kanseri
C-15
Evreleme
Yeniden evreleme
Tedaviye yanıt
Mide kanseri
C-16
Evreleme
Yeniden evreleme
Tedaviye yanıt
Kolorektal kanser
C18 – C21
Evreleme
Yeniden evreleme
Tedaviye yanıt
İnce barsak tümörleri
C17
Tanı
Şüpheli kitle gösterilmesi durumunda uygulanır
Evreleme
Yeniden evreleme
Tedaviye yanıt
Gastrointestinal stromal tümör
C26
Evreleme
Yeniden evreleme
Tedaviye yanıt
Karaciğer ve safra yolları tümörleri
C22 – C24
Tanı
Karaciğer metastazlarında primer odak aramada geçerli
Evreleme
Yeniden evreleme
Tedaviye yanıt
Pankreas
C25
Tanı
BT veya MR’da pankreasta kitle varsa uygulanır
Evreleme
Yeniden evreleme
Tedaviye yanıt
Over kanseri
C56
Yeniden evreleme
CA 125 yükselmiş ise uygulanır
Tedaviye yanıt
Serviks kanseri
C53
Evreleme
Yeniden evreleme
Tedaviye yanıt
Endometrium kanseri
C54 – C55
Evreleme
Yeniden evreleme
Tedaviye yanıt
Vulva-vagen kanserleri
C51 – C52
Evreleme
Yeniden evreleme
Tedaviye yanıt
Böbrek kanserleri
C64 – C65
Yeniden evreleme
Tedaviye yanıt
Böbreküstü bezi kanserleri
C74
Tanı
BT veya MR’da 1 cm’den büyük kitle varsa
Evreleme
Yeniden evreleme
Tedaviye yanıt
Mesane-üreter kanserleri
C66 – C67
Yeniden evreleme
Tedaviye yanıt
Penis ve diğer erkek genital kanserleri
C60
Evreleme
Yeniden evreleme
Tedaviye yanıt
Testis kanserleri
C62
Evreleme
Yeniden evreleme
Tedaviye yanıt
Primer kemik tümörleri
C40 – C41
Evreleme
Yeniden evreleme
Tedaviye yanıt
Multipl myelom veya plasmasitom
C90
Evreleme
Yeniden evreleme
Tedaviye yanıt
Yumuşak doku sarkomları
C49
Tanı
Biyopsi alınması zor kitlelerde metabolik karakterizasyon
Evreleme
Yeniden evreleme
Tedaviye yanıt
Nöroblastom
M9500
Evreleme
Yeniden evreleme
Tedaviye yanıt
Primeri bilinmeyen metastatik tümörler
C80
Tanı
Primer tümör aranması
Paraneoplastik sendrom
D48.9
Tanı
Malign etyoloji aranması
TABLO 2. BEYİN F-18 FDG-PET ENDİKASYONLARI
“800.690 beyin F-18 FDG-PET kodu için geçerlidir”
Klinik durum
ICD kodu
PET endikasyonu
Açıklama ve sınırlamalar
Dirençli (Refrakter) Epilepsi Nöbetleri
G40
Epilepsi odağının belirlenmesi
Cerrahi yapılması planlanan hastalar
Alzheimer Hastalığı
G30
Alzheimer Hastalığı tanısının doğrulanması ve diğer demanslardan ayırıcı tanısı
65 yaşın üstündeki veya genetik yatkınlığı olan hastalar
Alzheimer Hastalığının en erken evresinde (hafif kognitif bozukluk) hafif tesbiti
TABLO 3. MİYOKARD FDG-PET ENDİKASYONLARI
“800.840 miyokard PET (F-18 FDG ile) kodu için geçerlidir”
Klinik durum
ICD 10 Kodu
PET endikasyonu
Açıklama ve sınırlamalar
Miyokard Canlılığı (Viabilite)
I20 - I25
Enfarkt dokusunda miyokard canlılığının belirlenmesi
Miyokard perfüzyon SPECT ile tanı koyulamayan veya şüpheli sonuç alınan hastalarda
Revaskülarizasyon ya da transplant öncesi miyokard canlılığının tayini
DİĞER
Aşağıda belirtilen çalışmaların geri ödeme kapsamında olması için, bir üniversite veya eğitim hastanesinden alınan, biri nükleer tip uzmanı, biri ilgili klinisyen hekim olmak üzere en az 3 hekim tarafından hazırlanan gerekçeli raporun olması şartı aranır.
1)Klinik olarak hastaya yapılmasının faydalı olacağı düşünülen, ancak Tablo 1,2 ve 3’te belirtilmeyen onkoloji veya onkoloji dışı endikasyonlarla yapılan tüm vücut F-18 FDG çalışmaları [Tüm vücut F-18 FDG-PET (801,440)]
2)Miyokard perfüzyon PET (O–15, Rb-82 veya N-13 amonia ile) (800.841)
06.08.2010 tarihi itibariyle SUT (Ek-8)`in son hali Ektedir...